Lập trường cứng rắn hơn của Hoa Kỳ ở Biển Đông là một phần của cuộc vận động tái tranh cử của Trump

Brian P. Klein | Trà Mi

Đội ngũ của Trump đang dùng cộng sản Trung Hoa như một trong những đợt tấn công đối thủ của tổng thống, Joe Biden, trong khi tận dụng sự ý thức ngày càng tăng ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương là phải chống lại những kế hoạch bành trướng của cộng sản Trung Hoa

Cuối cùng Hoa Kỳ vừa nói những gì thế giới đã biết: tuyên bố chủ quyền của cộng sản Trung Hoa ở Biển Đông không có cơ sở pháp lý. Hoa Kỳ đã phải mất bốn năm sau khi tòa án quốc tế phán quyết về vấn đề này mới nói đến chuyện mọi người đã biết. Điều này đặt ra câu hỏi tại sao, chỉ còn sáu tháng tại nhiệm của chính quyền hiện tại, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo bây giờ mới đưa ra tuyên bố này?

Hai lý do nổi bật — Cuộc vận động tranh cử của Tổng thống Mỹ Donald Trump để củng cố lập trường cứng rắn đối với cộng sản Trung Hoa trước cuộc bầu cử tổng thống sắp tới và khích động sự mất lòng tin ngày càng tăng đối với cộng sản Trung Hoa của các nước trong khu vực nhằm khẳng định Mỹ vẫn là cường quốc của khu vực này. Nếu Bắc Kinh hiểu sai một trong hai lực chính trị hùng mạnh này và khiêu khích để đi đến một cuộc đối đầu, thì việc giơ tay quá trán về địa chính trị của họ sẽ phải đối phó với một phản ứng dữ dội đã có sẵn từ lâu trong khu vực.

Mùa bầu cử Mỹ đang diễn ra sôi nổi, quảng cáo tấn công của Trump phát hình hàng ngày tại các tiểu bang chưa ngã ngũ với chi phí hàng trăm triệu đô la. Ban vận động tranh cử của Trump đã quyết định dùng cộng sản Trung Hoa như một trong những đợt tấn công đối thủ của Trump, Joe Biden. Nhưng đó là món hàng khó bán.

Pompeo nhấn mạnh đến những vụ tranh chấp ở Biển Đông cho chính quyền Trump một điểm khác để nói chuyện về cộng sản Trung Hoa. Trước đó chính phủ Mỹ đã đánh thuế trên hàng nhập cảng, và đưa ra những biện pháp trừng phạt đối với những đảng viên Đảng cộng sản Trung Hoa liên quan đến việc bắt và giam giữ người Uyghurs ở những nơi được coi là những trại tập trung, đàn áp các sinh viên Trung Hoa có quan hệ với quân đội đang du học tại Hoa Kỳ và trừng phạt Bắc Kinh vì luật an ninh quốc gia mới áp dụng ở Hong Kong.

Washington cứng rắn đối với những tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh tại Biển Đông làm căng thẳng quan hệ Mỹ-Trung. Nguồn: SCMP

Tấn công Biden mềm mỏng đối với cộng sản Trung Hoa và bằng cách nào đó [Biden] để Mỹ rơi vào thế nguy nhiểm là một phần của chủ đề luật pháp và trật tự lớn hơn của cuộc vận động tranh cử, đầy ắp những chuyện có thể gây hoang mang nếu nước Mỹ có một tổng thống Biden, đối với người Mỹ. Luận điệu vận động truyên truyền như vậy diễn ra không ngừng nhưng, cho đến nay, hoàn toàn không thuyết phục được quần chúng Hoa Kỳ.

Trong khi Trump gọi Biden là nhu nhược đối với cộng sản Trung Hoa và đổ lỗi cho Bắc Kinh về một loạt những chuyện không may của Mỹ, thì chính Trump đã ký một thỏa thuận thương mại “giai đoạn một” với Hoa lục và nó không giúp được gì cho giới sản xuất ở Mỹ. Thuế nhập cảng của Trump đánh vào hàng hóa Trung Hoa phần lớn do các công ty Mỹ phải trả và làm giảm lợi tức của họ. Trong khi đó, Trump và Ivanka đã được chính quyền cộng sản Trung Hoa cấp cho những nhãn hiệu cầu chứng có thể sinh lời ở Hoa lục.

Theo cựu cố vấn an ninh quốc gia John Bolton, Trump đã yêu cầu Tập Cận Bình, Chủ tịch cộng sản Trung Hoa, giúp ông giành chiến thắng trong cuộc bầu cử năm nay bằng cách nhờ cộng sản Trung Hoa tăng mức nhập cảng nông phẩm từ các tiểu bang của Mỹ phụ thuộc vào nông nghiệp. Các quảng cáo phản công đã nhắc cử tri như vậy.

Ngay cả sự thật đã rõ ràng, một mùa vận động tranh cử đầy biến động có nghĩa là Trump thậm chí còn có thể tăng áp lực lên cộng sản Trung Hoa để đạt được một số chiến thắng dễ dàng và vỗ ngực ba hoa. Bất kỳ cuộc xung đột nào ở Biển Đông — chẳng hạn, một vụ thuyền đâm vào nhau — sẽ rơi thẳng vào luận điệu của Trump.

Đó rất có thể là một việc sẽ xảy ra khi Xi muốn phô trương cơ bắp về chính sách đối ngoại của chính ông ta. Giới ngoại giao của cộng sản Trung Hoa đã lên mạng truyền thông xã hội mở một mặt trận của những “chiến lang”, những cuộc chiến ngày càng bắt chước y như nhưng nhận định nguy hiểm của Trump.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao cộng sản Trung Hoa tuyên bố quân đội Hoa Kỳ đã mang coronavirus đến Vũ Hán. Nguồn: SCMP

Cộng sản Trung Hoa có thể nhầm lẫn khi coi tình trạng hỗn loạn chính trị ở Mỹ là sự yếu kém và nghĩ rằng đây là thời cơ thích hợp để họ khẳng định mạnh hơn nữa những tuyên bố chủ quyền trên vùng biển nhiều nguồn năng lượng và thủy sản. Thậm chí sai lầm hơn nữa nếu họ nghĩ rằng nếu Trump đã thua, một tổng thống Biden sẽ có một cách đối xử khác, ít đối đầu, ít cứng rắn hơn.

Tuy nhiên, Biden cũng đang phóng chiếu một lập trường cứng rắn đối với cộng sản Trung Hoa trong cuộc vận động tranh cử của ông, mặc dù việc đó không đáng kể so với những vấn đề kinh tế và xã hội mà ông nhắm đến hầu thay đổi nếu đắc cử.

Một Trump bị dồn vào đường cùng vẫn là một Trump nguy hiểm. Động cơ khích lệ ông ta chống cự mạnh mẽ hơn trong nỗ lực lấy điểm chính trị cho một cuộc vận động tranh cử đang nấc cục có thể gần như không thể bỏ qua được. Một cuộc xung đột với cộng sản Trung Hoa, dù nhỏ đến đâu, có thể chỉ là một hình thức phô trương cơ bắp mà ông ta nghĩ là cần phải làm để tập hợp khối quần chúng đã ủng hộ ông và cố kéo thêm được những cử tri chưa quyết định. Từ nay đến tháng 11, có thể sẽ còn nhiều vụ khiêu khích về ngoại giao, kinh tế và chính trị.

Những nỗ lực của Trump, là một phần của phong trào đang phát triển trên khắp châu Á để chống lại các hành động gây hấn của cộng sản Trung Hoa. Ấn Độ có kế hoạch mời Úc tham gia các cuộc tập trận hải quân để mở rộng phạm vi hoạt động ở khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương. Mỹ và Úc đã gửi tàu chiến đến vùng biển ở Mlaysia khi một tàu khảo sát của cộng sản Trung Hoa, được các tàu tuần duyên của cộng sản Trung Hoa hộ tống tiến vào vùng đặc quyền kinh tế của Malaysia. Việt Nam và Philippines bày tỏ quan ngại về các cuộc tập trận của hải quân cộng sản Trung Hoa tại một cuộc họp của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á gần đây.

Nhà chức trách Philippines công bố đoạn đường nối trên bãi biển trên đảo Biển Đông đang tranh chấp. Nguồn SCMP | 01:17

Vũ điệu ngoại giao này sẽ tiếp tục miễn là dàn nhạc tiếp tục nhịp trống và điệu kèn. Thông báo của ông Pompeo, thiếu và yếu về những hành động cụ thể mà chính quyền Trump sẽ thực hiện với nhất định mới tìm thấy. Về phần mình, Bắc Kinh đã báo hiệu một giai điệu hơi hòa giải bằng cách gửi một thông điệp cao cấp với tuyên bố của Bộ trưởng Ngoại giao Wang Yi (Vương Nghị) rằng hợp tác, khi có thể, sẽ được ưu tiên. Xuống thang luận điệu khoa trương là hành động tốt nhất hai nước có thể hy vọng có trong lúc này.

Tuy nhiên, điều mà thế giới đã nhận ra là một lúc nào đó, những kế hoạch bành trướng của cộng sản Trung Hoa cần phải được chặn lại. Phản ứng đó đang xây dựng một phần khi Mỹ, cuối cùng, không còn đứng bên hàng rào và đã công bố tuyên bố chủ quyền của cộng sản Trung Hoa ở Biển Đông không có giá trị.

Tuy nhiên, ít nhất là cho đến nay, những nước còn lại trong khu vực sẽ tập hợp xung quanh Hoa Kỳ đến mức nào vẫn là điều không chắc chắn. Đó là khe hở chính sách mà cộng sản Trung Hoa không nên khai thác trong thời điểm ngày càng không ổn định như hiện nay.

Brian P. Klein, cựu nhân viên ngoại giao Hoa Kỳ, là người sáng lập và Giám đốc điều hành của Decision Analytics, một công ty tư vấn chiến lược và rủi ro chính trị có trụ sở tại New York.

Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”

Nguồn: US’ tougher stance on the South China Sea is part of Trump’s re-election campaign | Brian P. Klein | SCMP | 20 Jul, 2020.